Onze visie voor een geïntegreerd energiesysteem

Altijd en overal energie. Groen en koolstofarm. Met één energiesysteem.

Het energielandschap hertekent zich. Wat betekent dit voor onze burgers, onze industrie, onze maatschappij? Hoe pakken wij deze uitdagingen aan?

De Europese bevoorradingscrisis maakte het glashelder. België en Europa moeten dringend acties ondernemen om tot een koolstofarm, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem te komen. Aardgas, elektriciteit en olie maken vandaag een groot deel uit van de energiemix voor de totale jaarlijkse Belgische consumptie van 550 terawattuur. Tegen 2050 wordt verwacht dat het verbruik van onze huishoudens en bedrijven zal dalen tot 350-400 terawattuur. Bovendien zal onze energiemix tegen 2050 een combinatie zijn van elektronen, molecules en biobrandstoffen.

Een koolstofarme energiemix is mogelijk. Een koolstofarme geïntegreerde energiemix is beter. Een geïntegreerde langetermijnaanpak waarbij het verwachte energieverbruik gekoppeld wordt aan een geoptimaliseerde energiemix met als doel koolstofneutraliteit. Optimalisatie van de ganse keten (productie, transport, opslag, verbruik) op het vlak van kosten, realisatietermijnen en met behoud van leveringszekerheid. Een geïntegreerde visie vanaf de start.

Cruciale rol voor groene en koolstofarme molecules

grondstof voor de industrie

De chemische industrie heeft groene en koolstofarme molecules nodig als grondstof voor haar processen. Producten zoals kunstmest, cruciaal voor de voedings- en landbouwindustrie, of kunststoffen, voor onder meer de maakindustrie, hebben molecules nodig in het productieproces.
brandstof in de industrie

Er zijn processen in de industrie die heel hoge temperaturen vereisen. Denk aan de glas-, keramiek-, cement- en staalindustrie. Met elektrificatie kunnen die processen meestal niet efficiënt worden verduurzaamd, met groene en koolstofarme molecules kan dat wel.
brandstof voor langeafstandstransport

Zwaar vrachtverkeer, commerciële scheepvaart en luchtvaart kunnen moeilijk geëlektrificeerd worden. Groene en koolstofarme molecules kunnen ook hier een rol spelen, rechtstreeks of als grondstof voor synthetische brandstoffen (zoals e-fuels).
brandstof voor elektriciteitscentrales

Groene en koolstofarme molecules kunnen ingezet worden om op elk moment elektriciteit te produceren. Dat is belangrijk omdat er momenten en periodes zijn dat er te weinig of zelfs geen wind of zon is in België om de nodige groene stroom te produceren. En doorgaans biedt stroom invoeren vanuit de buurlanden dan ook geen oplossing omdat de weersomstandigheden er vergelijkbaar zijn.
verwarmingsbron voor gebouwen

Zowel in kantoorgebouwen, scholen en winkelcentra, als grote appartementsgebouwen kunnen groene en koolstofarme molecules gebruikt worden als bron voor verwarming.

Hoeveel vraag naar groene en koolstofarme molecules tegen 2050?

Integrated energy system diagram

Koolstofafvang is deel van de oplossing

Een oplossing om onze industrie koolstofarmer te maken

In een klimaatneutraal energiesysteem maakt koolstofafvang deel uit van de vergelijking. In sommige sectoren zoals de cement- en kalkindustrie komen onvermijdbaar belangrijke hoeveelheden CO₂ vrij door de chemische reacties tijdens het productieproces zelf. CO₂-afvang is voor die sectoren de enige optie om hun activiteit en werkgelegenheid duurzaam te bestendigen. Voor industriële processen die hoge temperaturen vereisen is CO₂-afvang een alternatief als bijvoorbeeld elektriciteit voorlopig geen alternatief biedt. Met de infrastructuur om afgevangen CO₂ weg te voeren heeft de industrie een uitweg om de CO₂ naar veilige opslagplaatsen te brengen of naar bedrijven die CO₂ hergebruiken als grondstof.

Nood aan koolstofinfrastructuur

Met een jaarlijkse uitstoot van 100 miljoen ton CO₂ in België, ons sterk industriële karakter (verantwoordelijk voor 40 miljoen ton CO₂ per jaar) en de aanwezigheid van actieve procesindustrie is koolstofafvang een efficiënte manier om CO₂-uitstoot te verminderen. Infrastructuur voor koolstofafvang, -transport en -opslag is meer dan zinvol. Het is één manier om onze industrie te borgen. En jobs te houden in België.

CO₂ infrastructuur

Met infrastructuur voor groene en koolstofarme molecules en CO₂, bouwen we mee aan een energievisie die steek houdt.

Pascal De Buck | Gedelegeerd bestuurder en CEO Fluxys Group

De knelpunten van onze duurzame energievoorziening

Knelpunt 1

Hernieuwbare productie niet steeds beschikbaar in België ...

Als er geen wind- of zonne-energie is of tijdens koude periodes, zijn groene en koolstofarme molecules een belangrijke aanvulling op wind- en zonne-energie, juist omdat zij op elk moment ingeschakeld kunnen worden. Die eigenschap komt ook van pas in periodes met een overaanbod van wind- en zonne-energie, wanneer opslag in molecules uitkomst biedt.

Tot slot zijn molecules goedkoper te transporteren dan elektriciteit over lange afstanden en voor grote volumes.

Knelpunt 2

... en ook niet in onze buurlanden

Als er geen wind- of zonne-energie is in België, importeren we elektriciteit vanuit onze buurlanden. Onze buren kennen grotendeels op dezelfde momenten periodes waarin vrijwel geen wind- en zonne-energie kan worden opgewekt door gebrek aan zonlicht en wind.

Weinig aanbod = prijsstijging, tenzij …
Weet ook dat als er weinig wind- en zonne-energie is, de prijzen van elektriciteit de hoogte ingaan. Op deze momenten is het aan te raden om de prijzen te stabiliseren door een beroep te doen op energie opgeslagen in molecules, bijkomend aan vraagsturing en het gebruik van elektrische batterijen.

Knelpunt 3

Toegenomen piekvraag

Tegen 2050 wordt verwacht dat in België 20 tot 25 gigawatt elektriciteit nodig zal zijn op piekmomenten, een verdubbeling van de bestaande piekvraag. Op momenten in de winterperiode met weinig wind en zon zal de geïnstalleerde hernieuwbare capaciteit in de praktijk slechts een deel van deze piekvraag kunnen produceren. Voor het andere deel hebben we dus een andere bron nodig want ook de buurlanden hebben gelijktijdig dezelfde problematiek. Molecules bieden een ideale oplossing: ze zijn betrouwbaar, flexibel en stockeerbaar.

Molecules zijn een heel efficiënte manier om hernieuwbare energie op te slaan, prijsschommelingen te beperken en energiebeschikbaarheid te faciliteren.

Naar één geïntegreerde energievisie

Een koolstofarme energiemix op zich is niet genoeg.

Hoe zorgen we ervoor dat voor de waaier van energieverbruik telkens de meest aangewezen technologie voor klimaatneutraliteit wordt ingezet? Hoe laten we de verschillende oplossingen in de mix het beste samenwerken om ervoor te zorgen dat er op ieder moment genoeg energie is voor een maatschappelijke kost die zo laag mogelijk is?

Daarvoor moeten we het energiesysteem in zijn geheel bekijken. Met alle wisselwerkingen tussen de verschillende onderdelen.

Vanuit zo’n geïntegreerde systeemaanpak op lange termijn krijgen we zicht hoe de volledige keten van productie over vervoer en opslag tot verbruik kan worden geoptimaliseerd op het vlak van kosten, realisatietermijnen en behoud van leveringszekerheid.

Energietransitie

Innovatief energiesysteemmodel: Integration

Een geïntegreerde systeemaanpak vereist het gebruik van innovatieve energiesysteemmodellen. Samen met onder meer de universiteit van Luik en met de ondersteuning van het federale Energietransitiefonds heeft Fluxys Belgium zo’n systeemmodel ontwikkeld: Integration.

Zo kunnen we in kaart brengen hoe horizon 2050 de stromen van elektriciteit, waterstof en afgeleiden, methaan en CO₂ optimaal elkaar tegen de laagste prijs aanvullen in een koolstofneutraal ecosysteem.

Onze beleidsaanbevelingen voor een geïntegreerd energiesysteem

Onze vragen aan de beleidsmakers:

Een structurele geïntegreerde visie verankeren in de netwerplanning van molecules en elektronen.
De nodige flexibele energiebeschikbaarheid voorzien om het verwachte energiepiekverbruik in 2050 af te dekken.
De uitbouw van de noodzakelijke infrastructuur ondersteunen voor het transport van propere waterstof en afgevangen CO₂.
De productie van koolstofarme waterstof faciliteren door de ontwikkeling van een regelgevend kader dat de optimale combinatie van elektriciteits- en waterstofproductie bevordert.

Voor de bouw van de infrastructuur:

Het beperken van financiële risico's bij initiële infrastructuurinvesteringen
Aanpassingen aan het regelgevend kader op federaal, regionaal en Europees niveau
Vergunningsprocessen in lijn met de ambities
Een competitieve en liquide waterstofmarkt

Download het volledige document:

Fluxys - Onze visie voor een geïntegreerd energie systeem 936,16 KB