Biomethaan: een lokale, groene en pasklare oplossing
Wat is biomethaan?
Biomethaan is een brandbaar en hernieuwbaar gas dat wordt gemaakt van biogas. Nu de wereld de energievoorziening tracht te diversifiëren en duurzamere brandstofbronnen zoekt, komt biomethaan naar voren als een sleutelonderdeel in de energietransitie en het koolstofvrij maken van de industrie en de samenleving.
Biomethaan is afgeleid van organisch afval zoals mest, etensresten en beschadigde gewassen en dient niet alleen als hernieuwbare energiebron, maar draagt ook bij aan een efficiënter afvalbeheer. Door afval om te zetten in waardevolle energie helpt biomethaan de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en ondersteunt het een circulaire economie.
Bij de productie van biomethaan worden organische materialen anaeroob vergist, wat resulteert in een gas van hoge kwaliteit. Dit proces vermindert niet alleen de milieu-impact van afval, maar biedt ook een duurzaam alternatief voor conventioneel aardgas.
Het omarmen van biomethaan is een stap in de richting van een groenere toekomst, waarin in de energiebehoefte wordt voorzien met hernieuwbare bronnen en afval wordt getransformeerd in een waardevolle grondstof.
Wat is biomassa?
Biomassa is het bronmateriaal waaruit uiteindelijk biomethaan wordt gewonnen. Het omvat een verscheidenheid aan organische materialen zoals hout, landbouwgewassen, organisch afval en zelfs algen. Biomassa kan worden omgezet in biogas via een omzettingsproces dat anaerobe vergisting wordt genoemd.
Biogas: Een hernieuwbare energiebron
Biogas wordt geproduceerd door biomassa om te zetten in een anaerobe vergister, waar micro-organismen organisch materiaal afbreken en een mengsel van gassen en digestaat, een natuurlijke meststof, produceren. Dit proces levert een ruw hernieuwbaar gas op dat kan worden opgewerkt tot biomethaan, dat chemisch identiek is aan aardgas. Hierdoor kunnen we gebruik maken van bestaande distributie- en transportnetwerken en aardgas in al zijn eindtoepassingen vervangen.
Biogas omzetten in biomethaan
Biomethaan wordt gemaakt van biogas, dat onzuiverheden bevat zoals kooldioxide en waterstofsulfide. Bij het omzetten van biogas in biomethaan worden deze onzuiverheden verwijderd, wat resulteert in een hoogwaardig, hernieuwbaar gas dat kan worden gebruikt als vervanger voor aardgas. Hierdoor kan het biomethaan worden getransporteerd via het bestaande gasinfrastructuurnetwerk.
Groei van de markt
De biogasindustrie groeit snel, met aanzienlijke productiestijgingen in heel Europa. In 2023 zal Europa 22 miljard kubieke meter (bcm) biogas produceren, gelijk aan het gasverbruik van België, Denemarken en Ierland samen. Deze groei wordt gestimuleerd door de bouw van nieuwe biomethaanfabrieken, met name fabrieken die gebruik maken van duurzame grondstoffen zoals landbouwresiduen en organisch huishoudelijk afval.
In België komt de productie van biomethaan stilaan op gang. Er zijn momenteel acht biomethaaninstallaties operationeel en ongeveer 20 projecten bevinden zich in verschillende stadia van onderzoek, ontwikkeling of bouw. De LNG-terminal in Zeebrugge maakt bio-LNG beschikbaar voor de markt.
In 2024 werd eerste biomethaaninstallatie rechtstreeks aangesloten op ons netwerk
Tot voor kort waren de verschillende kleinere biomethaaninstallaties in België allemaal aangesloten op distributienetten. Grootschalige installaties kunnen aansluiten op het hogedruknet van Fluxys Belgium.
Sinds 2008 zet Green Logix aardappelafval van de nabijgelegen fabriek Farm Frites om in groene elektriciteit, stoom, gezuiverd water, biomeststoffen en sinds kort ook biogas. In 2024 werden de eerste moleculen biomethaan van Green Logix Biogas in Lommel rechtstreeks in het Fluxys-vervoersnet geïnjecteerd, een primeur voor België.
Vernieuwende aanpak in onderzoek
Samen met de distributienetbeheerders en de CREG werkt Fluxys aan een vernieuwende aanpak voor de aansluiting van biomethaaninstallaties. De opzet is om meerdere producenten aan te sluiten op lagedrukclusters van de distributienetbeheerders. Fluxys zal vervolgens een gemeenschappelijke hercompressie uitvoeren van lage naar hoge druk, waardoor biomethaan automatisch in het net van Fluxys Belgium kan instromen. Dit resulteert in lagere investeringskosten voor de individuele producenten.
Vooruitzichten
Het potentieel voor de productie van biomethaan in Europa is aanzienlijk: volgens prognoses zou biomethaan tegen 2040 kunnen voorzien in 85% van de verminderde vraag naar gasvormige brandstoffen. Deze overgang naar duurzame grondstoffen en een grotere productiecapaciteit zal aanzienlijk bijdragen aan de energieonafhankelijkheid en klimaatdoelstellingen van de EU. Biogassen vormen een belangrijk onderdeel van de toekomstige energiemix en bieden een duurzame, betrouwbare en economisch voordelige oplossing voor de energie- en milieu-uitdagingen van Europa, waarbij zonder extra kosten gebruik wordt gemaakt van het bestaande pan-Europese gasinfrastructuurnetwerk. Door te investeren in biogastechnologieën kunnen we bijdragen aan een schonere, groenere toekomst voor iedereen.
In België zou het potentieel voor biomethaan dat in gasnetwerken kan worden geïnjecteerd tot 15,6 TWh kunnen bedragen, wat overeenkomt met ~10% van het huidige Belgische gasverbruik. De productie van biomethaan neemt gestaag toe, met verschillende fabrieken en aansluitingen in planning.
Vraag naar bio-LNG op terminal in Zeebrugge verveelvoudigd
Sinds 2020 biedt Fluxys LNG een service aan voor het vloeibaar maken van biomethaan. Hierdoor kunnen de terminalgebruikers biomethaan laten omzetten in bioLNG. Deze liquefactieservice bevordert de ontwikkeling van de biomethaanmarkt door biobrandstoffen toegankelijk te maken voor de sector van het zware transport.
De inschrijvingen voor deze liquefactieservice kenden sterke fluctuaties sinds de start in 2021. Ze stegen aanzienlijk van 136 GWh/jaar in 2021 naar 348 GWh/jaar in 2022 om vervolgens te dalen naar 169 GWh/jaar in 2023. In 2024 steeg de vraag opnieuw fors tot 1448 GWh, meer dan acht keer het totaal voor 2023.
Deze stijging heeft voornamelijk te maken met een toegenomen vraag vanuit de Duitse markt: daar heeft het gerechtshof beslist dat bioLNG van buitenlandse oorsprong in aanmerking komt voor biobrandstofquota. Hierdoor kwamen meerdere shippers die de Duitse biobrandstofmarkt bevoorraden naar Zeebrugge.
Ook het gebruik van bioLNG voor scheepsbunkering is in 2024 gestart en zal naar verwachting verder groeien vanwege de komende maritieme brandstofverplichtingen in de EU.
Fluxys LNG is gecertificeerd als een verwerkingsunit onder het ISCC-raamwerk, een certificeringsschema van de Europese Unie.