“Alleen grensoverschrijdend maken we groene industrie waar”
In een open brief roepen Bellona Europa, Natuur & Milieu, Fluxys, Port of Antwerp, North Sea Port, Holcim België NV, Benelux Business Roundtable, Smart Delta Resources, TotalEnergies en Clean Air Task Force, de Nederlandse, Belgische en Duitse overheden op om beter en meer samen te werken rond het klimaatvriendelijk maken van de zware industrie. ‘Grensoverschrijdende infrastructuur is essentieel om de klimaatdoelstellingen te halen’, zegt de bijzondere coalitie. Ze benadrukt de nood aan een gezamenlijke visie voor de afvang en permanente opslag van CO2-emissies.
Maar liefst 18 procent van de Europese uitstoot is afkomstig van de productie van basismaterialen zoals cement, staal en chemische stoffen. Een groot deel van de productie van deze basisproducten gebeurt in de industriële cluster die zich uitstrekt over Nederland, België en Noordrijn-Westfalen. De cluster waarborgt duizenden jobs en maakt producten die sleutelblokken zijn in het realiseren van de groene transitie, denk bv. aan staal en beton voor windmolens. Om hun maatschappelijke rol te vervullen en klimaatverandering tegen te gaan moeten deze bedrijven zich aansluiten bij de Europese doelen voor klimaat. Tegelijkertijd is het nodig dat Europese en nationale overheden de industrie van de nodige infrastructuur voorzien.
Enkel doeltreffend met mix van maatregelen
De ngo's, bedrijven en overheidsinstellingen erkennen dat er niet één gouden oplossing is om de industrie-emissies de komende decennia drastisch te verminderen, maar dat een mix van maatregelen nodig is.
"We moeten inzetten op energie-efficiëntie, circulariteit, industriële elektrificatie met hernieuwbare energie uit zon en wind en het afvangen en ondergronds opslaan van CO2”, zegt Laurien Spruyt, senior climate and industry policy manager bij Bellona Europa. "Een doeltreffend toekomstplan voor de industrie vereist actie op al deze domeinen, gekoppeld aan een financiële strategie en de uitrol van de nodige infrastructuur."
Rol voor CO2-afvang en permanente opslag
Overstappen naar groene technologieën is nog niet altijd haalbaar voor alle sectoren. Daarom is ook het opvangen en opslaan van de CO2-uitstoot nodig, zeggen de ondertekenaars van de brief. De opgevangen CO2 wordt vervolgens getransporteerd naar en permanent opgeslagen in de lege olie- en gasvelden onder de Noordzee.
"Dit vereist grensoverschrijdende transportinfrastructuur (pijpleidingen, schepen, trucks, treinen), CO2-afvanginfrastructuur in alle betrokken landen en opslaginfrastructuur in Nederland. Het is cruciaal dat België, Nederland en Duitsland hiervoor samen een visie en stappenplan uitwerken", zegt Laurien Spruyt, senior climate and industry policy manager bij Bellona Europa.
De ondertekenaars vragen naast de uitwerking van een concreet plan ook om barrières in de wetgeving weg te werken, in gerichte funding voor klimaatinitiatieven te voorzien en de link te leggen met andere industrieclusters in het binnenland van Duitsland of Frankrijk.
Ondertekenaars
De open brief wordt onderschreven door: Aramis, Bellona Europa, Bellona Duitsland, Benelux Business Roundtable, Bundesverband der Deutschen Kalkindustrie, Carbon Collectors, Clean Air Task Force, Energie Beheer Nederland, Fluxys, Gasunie, General Electric, HeidelbergCement, Holcim België NV, Lhoist, Natuur & Milieu, Natuur en Milieu Federatie Zuid-Holland, North Sea Port, Port of Antwerp, Port of Rotterdam, Porthos, Shell, Smart Delta Resources, TotalEnergies, Victrol en Verein Deutscher Zementwerke (VDZ).
Pascal De Buck, CEO van Fluxys: "Fluxys werkt vanuit een globale projectaanpak om te zorgen voor de nodige decarboniseringsinfrastructuur doorheen België en naar de buurlanden. Samen met de industrie hebben we de behoefte in kaart gebracht. Vandaag liggen er voor de industriële clusters in Antwerpen, Bergen, Charleroi, Gent en Luik concrete voorstellen op tafel om in 2026 eerste CO2-infrastructuur in de grond te hebben. Nauwe grensoverschrijdende samenwerking tussen de overheden is cruciaal om gecoördineerd op dat elan verder te gaan en met de industrie zo snel mogelijk klimaatwinst te boeken."
Daan Schalck, CEO North Sea Port: "Om in Europa de klimaatdoelstellingen te behalen, moeten industrieën over de grenzen heen samenwerken aan CO2-reductie en CCS. In het grensoverschrijdende havencluster van North Sea Port gebeurt dat waar mogelijk. Als haven weten we dat je daarvoor dialoog nodig hebt. Met alle partijen roepen we op om deze dialoog over oplossingen met én tussen overheden te voeren. Zo kun je stap voor stap in de richting van de decarbonisering van de industrie gaan."
Martijn Verwoerd, Project Manager Carbon Connect Delta: "Smart Delta Resources (SDR), het grensoverschrijdende samenwerkingsplatform voor de industrie in Zuid-West-Nederland en Vlaanderen, heeft zich ertoe verbonden de CO2-voetafdruk van de cluster tegen 2030 met 11 Mt/a te verminderen, waarvan het grootste deel via CCS zal worden gerealiseerd. Internationale transportnetwerken, Europese wettelijke kaders, standaardisatie van infrastructuur over de grenzen heen en op elkaar afgestemde EU-brede financieringsmechanismen zijn belangrijke prioriteiten voor SDR's Carbon Connect Delta CCS-programma om de CO2-reductiedoelstellingen van de regio met succes te realiseren.".
Cedric de Vicq, CEO Lhoist Europe: "For industries emitting large quantities of CO2 from their raw materials, the contribution to carbon neutrality depends intimately on the availability and access to a vast network of infrastructures for the collection of CO2 and the distribution of a much larger quantity of electricity. These are the new roads of the future."
Lee Beck, internationaal directeur van Clean Air Task Force, Carbon Capture: "Industriële decarbonisatie is lange tijd een blinde vlek geweest voor het klimaat in Europa. We moeten dringend technologieën voor koolstofafvang en -opslag commercialiseren die essentieel zijn voor het verminderen van de procesemissies van de industrie, met name van de cementproductie, die wereldwijd goed is voor ongeveer 8% van de emissies. De bouw van een gedeelde CO2-infrastructuur zal ons helpen schaalvoordelen te behalen, meer industriële spelers erbij te betrekken en het koolstofarm maken van de industrie een impuls te geven. Een CO2-netwerk in de ARRRA-cluster kan als model fungeren voor soortgelijke knooppunten voor koolstofbeheer in heel Europa en wereldwijd."
Eric ter Hark, voorzitter van de Benelux Business Roundtable: "Om de klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 te halen zijn grensoverschrijdende infrastructuur voor het transport van CO2, duurzame moleculen en hernieuwbare elektriciteit nodig. Deze infrastructuur verbindt de industriële clusters rond de havens in België en Nederland met elkaar, en met de clusters in het binnenland in de Benelux, het Ruhrgebied en Noord-West-Frankrijk. Het wegnemen van belemmeringen voor grensoverschrijdende infrastructuur en een optimaal gebruik van de beschikbare activa zal het enorme potentieel van de regio ontsluiten om de energietransitie in Europa te leiden. Dit moet de hoogste prioriteit krijgen en worden geïdentificeerd en opgelost in een publiek-private taskforce met een mandaat van de hoogste regeringsniveaus."
Philip Nuyken, Hoofd Energie- en Klimaatbeleid bij de Federatie van Duitse Kalkindustrie: "De weg vooruit voor de kalkindustrie is duidelijk: ons energiegebruik zal afkomstig zijn van hernieuwbare energiebronnen, terwijl twee derde van onze emissies te wijten is aan de kalksteen zelf, waardoor CCS als enige optie overblijft om onze klimaatdoelstellingen te halen."